Có những chuyến đi không quá xa, không cần chuẩn bị cầu kỳ, nhưng lại để lại ấn tượng sâu sắc. Như buổi sáng hôm ấy, tôi có dịp ghé thăm Nhà Trăm Cột – một di tích kiến trúc độc đáo tại huyện Cần Đước, tỉnh Long An.
Chỉ cách Sài Gòn khoảng 2 giờ chạy xe, nhưng khi bước qua cổng nhà, tôi cảm giác như mình đã quay ngược thời gian về hơn một thế kỷ trước. Không phải theo kiểu “tham quan di tích” thông thường, mà là một buổi sáng thật sự nhẹ nhàng – để nhìn, để nghe và để cảm nhận.
Ngôi nhà hơn trăm tuổi – đẹp theo cách riêng của miền Tây xưa
Nghe tên là “Nhà Trăm Cột” nhưng thật ra nơi này có tới 120 cây cột gỗ quý – tất cả đều được chạm khắc công phu theo phong cách Huế. Căn nhà được xây dựng từ năm 1898 đến 1904, mất đến 6 năm để hoàn thiện do phần chạm trổ thủ công chiếm nhiều thời gian.
Chủ nhân ban đầu của ngôi nhà là ông Trần Văn Hoa, một người có tiếng trong vùng, từng làm Hương sư làng Long Hựu. Điều đặc biệt là ông đã mời thợ từ Huế vào làm – vậy nên khi bước vào trong, bạn sẽ thấy không gian có sự giao thoa rõ nét giữa văn hóa miền Trung và miền Nam.
Một buổi sáng lặng, giữa không gian rất đỗi yên bình
Nhà nằm giữa khuôn viên rộng, cây xanh tỏa bóng mát, trước sân có hồ cá, phía sau là vườn cây trái. Cảm giác như bước vào một thế giới tách biệt hẳn với những ồn ào thường ngày.
Khi tôi đến, không có quá nhiều khách, nên càng dễ cảm nhận được sự tĩnh lặng của nơi này. Những hoa văn, phù điêu, cột kèo bằng gỗ gụ, gỗ lim… vẫn còn khá nguyên vẹn. Đặc biệt, mái ngói âm dương và các chi tiết rồng – phượng được giữ gìn rất kỹ, gần như nguyên bản.
Tình trạng hiện tại của di tích – may mắn là còn nguyên vẹn
Dù đã hơn 120 năm tuổi, Nhà Trăm Cột hiện vẫn được bảo tồn rất tốt. Nơi đây đã được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia từ năm 1997, và cho đến nay, vẫn thuộc quyền sở hữu của dòng họ Trần. Gia đình vẫn sinh hoạt ở khu nhà phía sau, còn phần chính thì được mở cửa đón khách du lịch văn hóa, những người yêu kiến trúc và thích tìm hiểu về lịch sử.
Hiện tại, người gìn giữ ngôi nhà là bà Trần Thị Ngỏ – cháu dâu của ông Hội đồng Hoa, người đã xây dựng ngôi nhà. Bà là người trực tiếp chăm sóc, bảo quản và gìn giữ từng chi tiết trong căn nhà gỗ quý. Và nếu bạn ghé đúng lúc, bà cũng là người sẽ kể cho bạn nghe rất nhiều câu chuyện thú vị về gia đình, về lịch sử ngôi nhà và cả văn hóa vùng đất này nữa.
Tôi may mắn được bà tiếp chuyện. Chất giọng miền Tây vừa thân thiện, vừa dí dỏm của bà khiến tôi thấy như đang nghe lại chuyện quê nhà ngày bé – cái cảm giác mà không phải nơi nào cũng mang lại được.
Một chuyến đi nhỏ, để lắng lại trong cuộc sống
Nếu bạn đang cần một điểm đến gần Sài Gòn, không xô bồ, không thương mại hóa, nhưng vẫn đậm chất văn hóa – thì Nhà Trăm Cột thật sự là lựa chọn đáng để đi.
Không cần phải là người mê lịch sử hay kiến trúc mới thấy hay – chỉ cần một chút tò mò, một chút thảnh thơi, bạn sẽ cảm nhận được cái hồn của ngôi nhà này qua từng chi tiết nhỏ. Và đôi khi, chính những nơi yên tĩnh và mộc mạc như thế lại khiến lòng mình nhẹ đi rất nhiều.
